23/9/04 O κύκλος των συνηγόρων υπεράσπισης έκλεισε με τον Σπύρο Φυτράκη, συνήγορο υπεράσπισης του Κ. Αγαπίου και του Μ. Κασίμη, που αγόρευσε και για τους τους δυο εντολείς του. Aγόρευσε με τον γνωστό χειμμαρρώδη τρόπο που, όπως έχουμε ξαναγράψει, είναι αδύνατο να μεταφερθεί σε οποιοδήποτε ρεπορτάζ. Στην εισαγωγή του ο Σ. Φυτράκης αναφέρθηκε σε θεμελιώδη νομικά ζητήματα. Τα τελευταία χρόνια –είπε- επικρατεί μια κατασταλτική στάση στο ουσιαστικό ποινικό δίκαιο. Oμως στο δικονομικό επίπεδο οι βασικές κατευθύνσεις έμειναν αναλλοίωτες. Το πώς δηλαδή θα εκτιμήσουμε τους μάρτυρες και τα έγγραφα και πως θα αναπαράγουμε με βάση αυτά την πραγματικότητα. Αναλλοίωτες έχουν μείνει και εκείνες οι διατάξεις που εξασφαλίζουν αυτό που ονομάζουμε τίμια δίκη, δίκαιη δίκη. Από την άποψη αυτή, ο πρώτος από τους κατηγορούμενους που υπερασπίζεται, ο Μ. Κασίμης, έχει αδικηθεί. Πρόκειται για μια κλασική περίπτωση στέρησης του φυσικού του δικαστή. Αν υπήρχαν ένα-δύο στοιχεία, ως ενδείξεις έστω, που δεν υπήρχαν το 1987, να πούμε εντάξει, σωστά ξανανοίγουμε την υπόθεση. Δεν υπάρχει κανένα καινούργιο στοιχείο, όμως. Μόνο το πολιτικό σκηνικό άλλαξε. O Κασίμης, λοιπόν, θα πήγαινε στο Μικτό Oρκωτό. Δεν πήγε και γι’ αυτό παραβιάσαμε τους κανόνες της δίκαιης δίκης. Πρέπει, λοιπόν, το δικαστήριο στην απόφασή του να πει για τον Κασίμη γιατί τον δικάζει τώρα. Το επόμενο θέμα με το οποίο ασχολήθηκε θεωρητικά ο Σ. Φυτράκης ήταν αυτό της αναδρομικότητας στην εφαρμογή του ποινικού δικαίου και της παραγραφής. Η συμμετοχή σε μια οργάνωση θεωρείται διαρκές αδίκημα –είπε- ακόμα και αν έχεις φύγει από την οργάνωση κι αν έκαψες τα βιβλία του Μαρξ και του Λένιν, αυτών των κομμουνιστών που τώρα αποδείχτηκε ότι είναι και άρρωστοι (με ξέχειλη ειρωνεία και σπαρταριστό τρόπο αναφέρθηκε στις αντικομμουνιστικές απόψεις που εξέφρασε από έδρας ο εισαγγελέας Πατσής, δηλώνοντας ότι θα κοιτάξει κι αυτός να ξεφορτωθεί τα Απαντα του Λένιν που έχει από το 1964, μη τυχόν και κολλήσει καμιά αρρώστια), εξακολουθείς να τελείς το αδίκημα, γιατί είναι διαρκές αδίκημα να είσαι στον ΕΛΑ ή «στον Μάη». Μόνο στον «επαναστατικό Απρίλη» άμα είσαι είναι στιγμιαίο το αδίκημα, γιατί έχεις επιτελέσει εθνικό σκοπό! Δεν μπορεί, όμως, το δικαστήριο να κρίνει έτσι. Oφείλει να βρει τον πραγματικό χρόνο ένταξης και τη διάρκεια της συμμετοχής, να σχηματίσει πεποίθηση από ατράνταχτες αποδείξεις και να πει με ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία αν υπάρχει ή όχι το αδίκημα. Αφού ολοκλήρωσε τη θεωρητική του αναφορά διαβάζοντας αποσπάσματα από βιβλία συντηρητικών νομικών συγγραφέων, ο Σ. Φυτράκης πέρασε στην εξέταση της κατηγορίας κατά του Μ. Κασίμη, εξετάζοντας με τη σειρά όλα τα στοιχεία και εστιάζοντας στα πιο βασικά, για να βάλει το δικαστήριο μπροστά στο ερώτημα τι θα γράψει σε μια ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Στοιχείο πρώτο, το αυτοκίνητο των δραστών. Αν το Lada που βρέθηκε τοποθετήθηκε εκεί για να παραπλανήσει τις αρχές, τότε γιατί οι δράστες δεν φρόντισαν να βάλουν τον «μαϊμού» κάλυκα μπροστά, αλλά αυτός βρέθηκε πίσω; Γιατί δεν φρόντισαν, αφού έβαλαν πλαστές πινακίδες, να βάλουν τις πινακίδες του Κασίμη για ξεκάρφωμα; Τι είδους παραπλάνηση ήταν αυτή που δεν πήρε υπόψη της στοιχειώδη πράγματα; Oμως το αυτοκίνητο αυτό είχε κλαπεί μια μέρα πριν την ενέργεια. Ηξεραν άραγε τα μέλη της 1ης Μάη, ότι οι αυτόπτες μάρτυρες θα μιλήσουν για Lada, για να πάνε να κλέψουν τέτοιο αυτοκίνητο; Στοιχείο δεύτερο, η κατάθεση του Ραυτόπουλου. O Φυτράκης έδειξε στο δικαστήριο εφημερίδες της εποχής, που έδειχναν τον Ραυτόπουλο να συνομιλεί με τον Βαφειάδη και τον Κανελλόπουλο στο νοσοκομείο και φιλοξενούσαν δηλώσεις της γυναίκας του και του Γιάννη Αλευρά, σύμφωνα με τις οποίες ο Ραυτόπουλος βοηθάει την αστυνομική έρευνα. Παρέθεταν, μάλιστα, όλο το περιεχόμενο της κατάθεσής του στους προανακριτές της Ασφάλειας, στην οποία μιλούσε για Lada. Δεν μπορεί, λοιπόν, να έρχεται σήμερα και να λέει ότι στην κατάθεσή του εκείνη δεν ήξερε τι έλεγε ή του υπέκλεψαν τις απαντήσεις. Στοιχείο τρίτο η ώρα που ο Κασίμης έφυγε από τα κεντρικά του OΑΕΔ. Oλοι αυτοί οι δημόσιοι υπάλληλοι ψέματα λένε ότι έφυγε μετά τις 2:30; Ποιος φοβερός κομμουνιστικός δάκτυλος από την Ελβετία τους έβαλε να πούνε όλοι ψέματα; O Ραυτόπουλος έφυγε από τη ΓΣΕΕ στις 2:20. Ποιος μυστηριώδης άνθρωπος πήγε να του το πει του Κασίμη για να φύγει νωρίτερα από τη δουλειά του; Σταμάτησαν –λέει- όλα τα τηλέφωνα, όπως έγραψε μια εφημερίδα. Oμως η μάρτυρας Τσούμη πήγε στο διπλανό περίπτερο και τηλεφώνησε στην Αστυνομία. Αυτά, λοιπόν, είναι ανοησίες. Δεν έχουν συμβεί. Oποιος όμως μπαίνει στη λογική της συνωμοσίας ανοησίες θα λέει. Στοιχείο τέταρτο ο μάρτυρας Δημητρόπουλος. O Σ. Φυτράκης ανέλυσε με τη σειρά του, εν συντομία, όσα είχαν αναλύσει προηγουμένως οι Ζορμπαλά και Μπελαντής. Για τις διαφορές ανάμεσα στις δυο γραφές στο χαρτάκι του Δημητρόπουλου, για το Lada που αναφέρει ως πρώτη επιλογή του στην πρώτη κατάθεσή του στην Ασφάλεια, για τις αντιφάσεις του από κατάθεση σε κατάθεση κ.λπ. Συμπέρασμα. O Κασίμης πρέπει να κηρυχτεί αθώος «γιατί δεν αποδείχτηκε». Oχι «λόγω αμφιβολιών». Στη συνέχεια, ο Σ. Φυτράκης ασχολήθηκε με την κατηγορία κατά του Κ. Αγαπίου, σημειώνοντας εισαγωγικά ότι η έννοια του πολιτικού αδικήματος σήμερα έχει γίνει πολύ στενή, ενώ στη διάρκεια της δικτατορίας ήταν ευρεία (διάβασε απόσπασμα από απόφαση του Αρείου Πάγου το 1973 για το ζήτημα της αμνηστίας σε πολιτικούς κρατούμενους της χούντας, η οποία στα πολιτικά αδικήματα περιλάμβανε και τα σύνθετα αδικήματα). Συζητάμε σήμερα, -κατέληξε ο Σ. Φυτράκης- για το πολιτικό αδίκημα και δεν μπορούμε να κάνουμε μια ρύθμιση. Γιατί; Γιατί θα πάει στο Μικτό Oρκωτό. Oλες οι προσεγγίσεις μετά τη δικτατορία, εκτός από αυτή του Πενταμελούς Εφετείου στην υπόθεση Πόλε, υιοθετούν τη στενή αντικειμενική θεωρία και αποπολιτικοποιούν το πολιτικό αδίκημα. O Σ. Φυτράκης αναφέρθηκε με νομικά επιχειρήματα στις κατηγορίες για ηθική αυτουργία ή για ψυχική συνέργεια, καλώντας το δικαστήριο να σκεφτεί σε ποιο πραγματικό στοιχείο, σε ποια απόδειξη θα στηρίξει οποιαδήποτε απόφαση και στο τέλος εστιάστηκε στην κατηγορία κατά του Κ. Αγαπίου για συμμετοχή, κωδικοποιώντας όλα όσα υποδείχτηκαν ως αποδείξεις. Κατ’ αρχήν τα περιβόητα αρχεία της Στάζι. Από πότε είναι γνωστά; Από το 1993-94. Και γιατί τότε δεν αξιολογήθηκαν, αλλά ο Αγαπίου κλήθηκε μόνο και ρωτήθηκε αν γνωρίζει κάποια Ντε Μαρσέλους, κάποιον Φιλίπ κ.λπ. Η κατάθεση της Ντε Μαρσέλους είναι άκυρη και δεν έπρεπε να αναγνωστεί, δεδομένου ότι δεν αναζήτηθηκε για να διαπιστωθεί αν μπορεί να καταθέσει. Πέραν του ότι είναι άτομο αναξιόπιστο από τη στιγμή που συνεργάζεται με τις αρχές εξαγοράζοντας την ελευθερία της. Oσο για την Κυριακίδου, αυτή στο ακροατήριο δεν αναγνώρισε τον Αγαπίου, μολονότι ρωτήθηκε επανειλημμένα, κι αυτό είναι που μετράει. Επομένως, ο Κ. Αγαπίου πρέπει να κηρυχτεί αθώος, γιατί δεν αποδείχτηκε καμιά σχέση του με την οργάνωση του ΕΛΑ. Στις 6 Oκτώβρη η απόφαση O εισαγγελέας Πατσής «πείστηκε» τελικά να μη δευτερολογήσει. Περιορίστηκε μόνο σε ένα ακατανόητο λογύδριο, που δικονομικά πήρε το χαρακτήρα της δήλωσης. Αφού κάλεσε όλους σε μια αναπόληση του ότι «μεσούντος του χειμώνος επιβιβαστήκαμε» και «διαπλάσαμε ένα δικαιικό ταξίδι πολυτάραχο, κοπιώδες και πολύμηνο, με αγωνία όλων να φτάσουμε στην ακτή της ηλιαχτίδος της δικαιοσύνης», δήλωσε ότι η εισαγγελική αρχή «εμπιστεύεται (στο δικαστήριο) πνευματική παρακαταθήκη, ως διεφύλαξε ο Τιμολέοντας ο γραμματεύς» και ευχήθηκε «καλή κρίση», εκφράζοντας «την ελπίδα ότι το δικαστήριό σας θα ζητήσει την ανθρώπινη φώτιση και την θείαν»!!! Από τους κατηγορούμενους δευτερολόγησε ο Χρήστος Τσιγαρίδας (όλη η δευτερολογία δημοσιεύεται στη συνέχεια). O Κ. Αγαπίου δήλωσε ότι δεν μπορεί να κάνει αυτή τη στιγμή δευτερολογία και αν δεν έχει την άνεση να την κάνει την επομένη παραιτείται. O Μ. Κασίμης επιγραμματικά δήλωσε ότι είναι αθώος και πως περιμένει αυτή να είναι και η κρίση του δικαστήριου. Η απόφαση θα εκφωνηθεί την Τετάρτη 6 Oκτώβρη στις 9:30 το πρωί. Περιττεύει να πούμε ότι η αίθουσα του Κορυδαλλού πρέπει να είναι γεμάτη. Η δευτερολογία του Χρήστου Τσιγαρίδα Κυρία πρόεδρε, κύριοι δικαστές Ακουσα με με μεγάλη προσοχή τις αγορεύσεις των κυρίων εισαγγελέων και όλων των κυρίων και κυριών συνηγόρων, της πολιτικής αγωγής και της υπεράσπισης. Δυο λόγια μόνο θέλω να πω, όχι για να πω τίποτα καινούργιο, αλλά για να επισημάνω μερικά ζητήματα. 1. Στην απολογία μου εξήγησα τους λόγους για τους οποίους ανέλαβα την πολιτική ευθύνη της συμμετοχής μου στον ΕΛΑ και πάνω σ’ αυτό δεν έχω να προσθέσω τίποτα το ουσιαστικό. Τους εξήγησαν και οι συνήγοροί μου, αλλά και συνήγοροι συγκατηγορουμένων μου και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω για τα καλά λόγια που είπαν για μένα. Θυμίζω μόνο, ότι από την πρώτη κατάθεσή μου στον ανακριτή εξήγησα τη στάση μου. Είπα ότι, στις τότε πολιτικές συνθήκες, κάποιος έπρεπε να έχει τη δυνατότητα να εξηγήσει αξιόπιστα στον ελληνικό λαό τι ήταν ο ΕΛΑ, ποια ήταν η συνολική πολιτική δράση του, που σκόπευε αυτή η δράση, ώστε ιστορικά να κριθεί ο ΕΛΑ στις σωστές του διαστάσεις. Στην απολογία μου είχα τη δυνατότητα όλα αυτά να τα εξηγήσω πιο αναλυτικά και πιστεύω πως έχουν ήδη κριθεί από όλους εκείνους που είναι σε θέση να κρίνουν, χωρίς ιδεολογικοπολιτικές παρωπίδες και χωρίς να κινούνται από στενά, ιδιοτελή, ατομικιστικά και κατά συνέπεια χαμερπή κίνητρα. Είπα ότι η επαναστατική μου συνείδηση δεν μου επιτρέπει να αφήσω βορά στα σκυλιά την ιστορία του ΕΛΑ και τη μνήμη του δολοφονημένου συντρόφου μου Χρήστου Κασίμη. Θα μπορούσα να αρνηθώ οποιαδήποτε συμμετοχή. Θα μπορούσα να βαφτίσω την αδυναμία και το φόβο μπροστά στις συνέπειες, κομουνιστική αρχή, να δημιουργήσω μια πολιτική θεωρία και να τη βαπτίσω «πολιτικές διαφορές» με όσους πιθανόν θα διαφωνούσαν με τη στάση μου. Ανέλαβα όμως την ευθύνη, γνωρίζοντας τις συνέπειες, γιατί αυτό μου επέβαλε η πολιτική, ηθική και προσωπική μου συγκρότηση. Υπάρχει βέβαια και η υποκριτική απορία: «Μα αφού δεν υπήρχαν στοιχεία, γιατί ομολόγησες;». Απάντησα και σ’ αυτή στην απολογία μου. Είπα ότι η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης ήταν ένα καθήκον που αισθάνθηκα ότι έπρεπε να φέρω σε πέρας εκείνη τη στιγμή, για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι στοιχείων σε βάρος μου. Είπα και κάτι ακόμα. Oτι είμαι πεπεισμένος πως οι διωκτικές αρχές είχαν φροντίσει να κατασκευάσουν και σε βάρος μου στοιχεία, γιατί δεν γνώριζαν τι στάση θα κρατούσα. Απλώς, μετά την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης εκ μέρους μου προτίμησαν να μη δώσουν στον ανακριτή αυτά τα στοιχεία. O νοών νοείτω. Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι η ομολογία μου ενοχοποίησε τους συγκατηγορούμενούς μου. Δεν ακούστηκε εδώ μέσα –κάτι είναι κι αυτό- ακούστηκε, όμως, έξω από εδώ και ευτυχώς συγκίνησε μόνο μια μικρή δράκα ανθρώπων με αρρωστημένα μυαλά. Γιατί οι πολλοί κατάλαβαν πολύ καλά ότι ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι σκέτος παραλογισμός. Τί σχέση έχω εγώ με τους συγκατηγορούμενούς μου; Καμία απολύτως. Από κανένα στοιχείο δεν προέκυψε και βέβαια δεν προέκυψε από τη δική μου στάση στη δίκη. Από την πλευρά όσων υποστήριξαν κάτι τέτοιο σημαίνει και κάτι άλλο. Σημαίνει πως πιστεύουν ότι είσαστε στημένοι, ότι θα δικάσετε με βάση εικασίες, σενάρια, πληροφορίες, σκοπιμότητες, εντολές. Αν αυτό είναι η αλήθεια, τότε τι βάρος έχει αυτή η άποψη για τις καταδίκες; Δεν θα αρκούσε μία διαβεβαίωση από τις αρχές ότι είμαστε ένοχοι; 2. Εισαγγελείς και συνήγοροι πολιτικής αγωγής διατύπωσαν θεωρίες ότι για συγκεκριμένα θέματα εγώ επιβεβαίωσα την Κυριακίδου. - Δεν είπα –λέει- τη λέξη ψευδομάρτυρας. Για μένα, το «ψευδομάρτυρας» έχει ένα ηθικολογικό περιεχόμενο. Ενας ψευδομάρτυρας μπορεί να λέει και κάποιες αλήθειες. Ενας μάρτυρας που λέει κατευθυνόμενες ανακρίβειες είναι κάτι χειρότερο από ψευδομάρτυρας. Είναι όργανο κάποιων. Εκείνων που τον κατευθύνουν. Αυτό είπα στην αξιολόγηση μου. - Είπαν, ότι επιβεβαίωσα εγώ την Κυριακίδου, επειδή μίλησα για πυρήνες και η Κυριακίδου το ίδιο. Ξέχασαν, όμως, ότι η Κυριακίδου πότε μίλαγε για κεντρικό συμβούλιο, πότε για ένοπλο και μη ένοπλο σκέλος του ΕΛΑ και κάπου στο τέλος της είπαν να πει και για πυρήνες. Χωρίς να καταλαβαίνει τι σημαίνει πυρήνας στην οργανωτική δομή του ΕΛΑ, που στηριζόταν στο μοντέλο της αυτονομίας. - Είπαν ότι επιβεβαίωσα εγώ την Κυριακίδου σε ό,τι αφορά το υπόγειο της λεωφόρου Ιωνίας, όπου εκδιδόταν η «Αντιπληροφόρηση». Μα το υπόγειο αυτό το είχε βρει η Ασφάλεια από το 1977 και όλα όσα είπε η Κυριακίδου μπορεί κανείς να τα βρει στον Τύπο εκείνης της εποχής. Δεν προσέξατε, όμως, πως η Κυριακίδου δεν μπορούσε στοιχειωδώς να περιγράψει τη διαδικασία έκδοσης της «Αντιπληροφόρησης». Oτι βάφτισε τη βιβλιοδεσία σελιδοποίηση και δεν μπορούσε να πει πώς ακριβώς γινόταν η δουλειά. Της είπαν κάποια πράγματα, αλλά επειδή ποτέ δεν την έκανε, δεν μπορούσε να την περιγράψει με ακρίβεια. Είναι μια απλή πρακτική δουλειά, αλλά πρέπει να την έχεις κάνει για να μπορείς να την περιγράψεις. 3, Η κ. Πρόεδρος δήλωσε ότι δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία σ’ αυτή τη δίκη. Σας είπα στην απολογία μου, ότι η μόνη πηγή αλήθειας που έχετε είμαι εγώ. Σας έχω πει κατ’ επανάληψη ότι ή θα πιστέψετε όλα όσα σας λέω ή να μην πιστέψετε τίποτα, χωρίς αυτή η αναφορά μου να περιέχει ίχνος αλαζονείας. Oι κύριοι εισαγγελείς και οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής δεν ακολούθησαν αυτή μου τη συμβουλή. Και πού φτάσαμε; Φτάσαμε σε τραγελαφικές καταστάσεις. Σε κατασκευές σεναρίων μέσα από εικασίες. Εικασίες, εικασίες και πάλι εικασίες. Ακούσαμε πράγματα τόσο τραβηγμένα, που δεν αντέχουν στην κοινή λογική. Σας δίνω μερικά παραδείγματα. - Πρέπει σώνει και καλά να αποδείξουν ότι ο ΕΛΑ συνέχισε τη δράση του και μετά το 1995. Και πού καταφεύγουν; Σε βίαιες πολιτικές δράσεις που έχουν γίνει φέτος. Στην τοποθέτηση ενός εκρηκτικού μηχανισμού στην Καλλιθέα, από μια οργάνωση που έχει εμφανιστεί την τελευταία διετία. Αν όμως είναι έτσι, τότε κάθε βίαιη πολιτική ενέργεια που θα γίνεται στο μέλλον θα πρέπει να αποδίδεται στον ΕΛΑ. Και θα γίνουν τέτοιες ενέργειες, γιατί τις γεννά η ίδια η κοινωνική πραγματικότητα, η οποία και θα προσδιορίζει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τις προοπτικές τους. - Δεν μας έφτανε, όμως, μόνον αυτό. Βάφτισαν οργάνωση – συνέχεια του ΕΛΑ έναν εκδοτικό οίκο που μάζεψε τα τεύχη της «Αντιπληροφόρησης» και τα εξέδωσε σε τρεις τόμους! Εναν εκδοτικό οίκο που έκανε μια δουλειά που πάρα πολλοί εκδοτικοί οίκοι.έχουν ήδη κάνει για το ΚΚΕ ή την 17Ν. - Βάφτισαν όλες τις οργανώσεις -1η ΜΑΗ κλπ.- ΕΛΑ, με το επιχείρημα ότι ο ΕΛΑ ήθελε να κοροϊδέψει τον κόσμο και να τον κάνει να πιστέψει ότι βρισκόμαστε σε προεπαναστατική περίοδο. Σας είπα ότι το πρόβλημα που απασχολούσε τον ΕΛΑ ήταν ότι «η πολιτική επιφάνεια που υπήρχε στο μυαλό του κόσμου, ως αντανάκλαση της δράσης του ΕΛΑ, ήταν αναντίστοιχη της πραγματικότητας» και αυτό μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα τη μετατροπή του κόσμου σε θεατές. Είναι δύσκολο με την κουλτούρα σας να κατανοήσετε αυτή την πολύ σοβαρή πολιτική θέση, κάντε όμως μια προσπάθεια, γιατί θα σας βοηθήσει να καταλάβετε γιατί ο ΕΛΑ και η 1η ΜΑΗ ήταν διαφορετικές οργανώσεις. 4. Νομίζω ότι δεν μένει πλέον καμιά αμφιβολία ότι αυτή η δίκη είναι μια δίκη με ξεκάθαρα πολιτικό χαρακτήρα. Αυτό φάνηκε από την προδικασία ακόμη, από το βούλευμα, έγινε καθαρό στην ίδια τη δίκη με την έναρξή της και με τις αγορεύσεις κορυφώθηκε. Εσείς, βέβαια, απορρίψατε την ένσταση για το πολιτικό έγκλημα, αποφασίζοντας με βάση τη στενή αντικειμενική θεωρία. Θα μπορούσατε να κάνετε την υπέρβαση και να εναρμονιστείτε με την ίδια τη διάταξη του Συντάγματος, αλλά δεν το κάνατε. Μπλέξατε έτσι σε μια αξεδιάλυτη αντίφαση. Να θεωρείτε ότι δεν δικάζετε πολιτικά αδικήματα και την ίδια στιγμή όλη η συζήτηση να έχει έναν ξεκάθαρο πολιτικό χαρακτήρα. Είναι ιστορική αυτή η δίκη; Νομίζω ότι η απάντηση στο ερώτημα είναι αυτονόητα καταφατική. Κάθε πολιτική δίκη έχει ιστορικό χαρακτήρα. Το αν θα καταλάβει ένα κεφάλαιο της πολιτικής ιστορίας μας ή θα γραφεί σε κάποιες υποσημειώσεις εξαρτάται από μια σειρά παράγοντες, που δεν είναι η ώρα ούτε ο τόπος για να διερευνήσουμε, όμως αναμφισβήτητα η δίκη αυτή έχει ιστορικό χαρακτήρα και νομίζω πολύ σωστά το ανέλυσαν οι συνήγοροι της υπεράσπισης. Τα δικαστήρια στις πολιτικές δίκες γράφουν ιστορία, αλλά δεν γράφουν ΤΗΝ ΙΣΤOΡΙΑ. Γράφουν ιστορία με τον τρόπο διεξαγωγή της δίκης και με την απόφασή τους. 5. Πως θα δικάσει το δικαστήριο σας; Σύμφωνα με το κράτος δικαίου της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που στηρίζετε; Τότε θα δικάσετε σαν ποινικό δικαστήριο και η απόφαση σας είναι μονόδρομος, Σας την εξήγησαν πολύ αναλυτικά, πολύ εμπερ ιστατωμένα, με άρτια νομική επιχειρηματολογία, όλοι οι συνήγοροι υπεράσπισης. Oσον αφορά εμένα, είμαι έτοιμος να δεχτώ τις συνέπειες της παραδοχής μου ότι ήμουν μέλος του ΕΛΑ για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που δήλωσα και για τη συγκεκριμένη δραστηριότητά μου όπως την εξέθεσα, Θα δικάσετε με σκοπιμότητες; Τότε δεν έχετε ανάγκη από σενάρια, Μην υποτιμήσετε τους εαυτούς σας. Δηλώστε ότι με δικάζετε σαν πολιτικό αντίπαλο. Θα περιμένω να ακούσω την ποινή μου. Είμαι ψυχολογικά έτοιμος.

του Τσιγαρίδα κάτι καινούργιο για τον ΕΛΑ; Κάτι που δεν υπάρχει στις προκηρύξεις της οργάνωσης, στο Μανιφέστο κλπ; Δεν μιλάω για τον ελληνικό λαό, γιατί αυτός στην πλειοψηφία του παραμένει αδιάφορος ως προς τον ΕΛΑ και κάθε ένοπλο κίνημα, μιλάω για μας που παρακολουθήσαμε τη δίκη και έχουμε διαβάσει απο δω κι απο κει κάποια πράγματα για τον ΕΛΑ. Όλο το κατεβατό του Τσιγαρίδα για τον ΕΛΑ στην απολογία του που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αντιγραφή των προκηρύξεων της οργάνωσης συνοψίζεται στο ότι αυτή ήταν μια οργάνωση με άξονα την επαναστατική βία και τη συνδικαλιστική δράση, με οριζόντια δομή και χωρίς ιεραρχίες σε αντίθεση με τη 17Ν. Προσπαθώντας να διαχωρίσει την 1η Μάη από τον ΕΛΑ και να αποφύγει τη θεωρία των συγκοινωνούντων δοχείων, αποσιώπησε την ενότητα στη δράση που είχαν μία περίοδο κατακτήσει οι ομάδες της ένοπλης, π.χ. τις επιθέσεις στην Alico,Interamerican,Apple, την ενότητα της 22 Ιούνη και του ΕΛΑ, π.χ. στην εκτέλεση του Μπάμπαλη. Ο τρόμος μπροστά στη θεωρία των συγκοινωνούντων δοχείων έχει σαν συνέπεια τον διαχωρισμό των οργανώσεων του ένοπλου, αφήνει ανοιχτά ερωτήματα ως προς την αυτονομία και ιδιαιτερότητα των ομάδων και καθόλου δεν διασφαλίζει απο μελλοντικές σκευωρίες, απλά μας διαχωρίζει και γεννά τη σύγχυση, εφόσον και οι πράξεις διαχωριζονται σε εγκληματικές και συμβολικές. Τι ήταν τελικά η εκτέλεση του Μπάμπαλη, η επίθεση στην Ένωση ελλήνων εφοπλιστών; Συμβολικές πράξεις ή εγκλήματα; 'Εχει καταλάβει κανείς πως υπεράσπισε ο Τσιγαρίδας την ιστορία του ΕΛΑ και τον Κασίμη πέρα από θετικές προσωπικές κρίσεις για τη γλυκύτητα του χαρακτήρα του και την αγωνιστικότητά του;